DỰ ÁN NHÀ MÁY SẢN XUẤT Ô TÔ VINFAST HẢI PHÒNG

Nhà máy VinFast Hải Phòng: Giấc mơ ô tô Việt Nam trên hành trình chinh phục toàn cầu

Tại thành phố cảng Hải Phòng nhộn nhịp của Việt Nam, một khu liên hợp sản xuất ô tô rộng lớn sừng sững như một minh chứng cho khát vọng của quốc gia trong việc khẳng định vị thế trên bản đồ ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Nhà máy VinFast, ra đời từ tầm nhìn xây dựng thương hiệu ô tô toàn cầu đầu tiên của Việt Nam, đã vươn lên từ vùng đất đầm lầy để trở thành một cơ sở hiện đại, nay là trung tâm của cuộc cách mạng xe điện (EV) của đất nước.

Được thành lập vào năm 2017 bởi tập đoàn Vingroup, dự án VinFast không chỉ đơn thuần lắp ráp ô tô mà còn hướng đến việc xây dựng một hệ sinh thái sản xuất toàn diện. Khuôn viên rộng 828 mẫu Anh (3,35 triệu mét vuông) trên đảo Cát Hải đã được xây dựng với tốc độ đáng kinh ngạc, chỉ mất 21 tháng để hoàn thành, một kỳ tích thường được nhắc đến như biểu tượng cho tham vọng của Việt Nam ¹. Dự án đầy tham vọng này đã thu hút khoản đầu tư ban đầu 1,5 tỷ đô la Mỹ, đặt nền móng cho việc sản xuất hàng loạt phương tiện, từ ô tô động cơ đốt trong (ICE) đến xe buýt và xe máy điện ¹.

Nhà máy Hải Phòng tự hào có một loạt các năng lực sản xuất toàn diện, bao gồm mọi giai đoạn chính của quy trình sản xuất ô tô. Từ xưởng dập lớn nhất và hoàn toàn tự động ở Đông Nam Á ⁶ đến xưởng hàn được trang bị tới 1.200 robot ABB ⁶, nhà máy được thiết kế để đạt hiệu quả và chất lượng cao nhất. Một xưởng sơn hiện đại, một bộ phận sản xuất động cơ, một khu vực lắp ráp phụ trợ linh hoạt và một xưởng lắp ráp chung rộng lớn 200.000 mét vuông, được trang bị hệ thống tự động hóa tiên tiến và AGV, tất cả đều góp phần vào năng lực sản xuất của nhà máy ⁶. Nhận thấy sự chuyển dịch sang di động điện, nhà máy còn bao gồm các cơ sở sản xuất pin và trạm sạc ⁶. Việc tích hợp các công nghệ Công nghiệp 4.0, bao gồm số hóa hoàn toàn, phát hiện lỗi tự động và điều khiển robot từ xa, nhấn mạnh cam kết của nhà máy đối với các hoạt động sản xuất tiên tiến ¹³.

Mặc dù các báo cáo ban đầu cho thấy công suất sản xuất hàng trăm nghìn xe mỗi năm ⁶, các số liệu cụ thể hơn cho thấy công suất ban đầu là 250.000 xe mỗi năm, với mục tiêu đạt 500.000 và thậm chí 950.000 xe vào năm 2026 ². Quy mô tham vọng này đòi hỏi một lực lượng lao động đáng kể, với các báo cáo cho thấy khoảng 10.000 công nhân làm việc tại đây ¹³.

Cam kết tài chính cho nhà máy Hải Phòng là rất lớn. Khoản đầu tư ban đầu 1,5 tỷ đô la Mỹ chỉ là khởi đầu, với việc VinFast tiếp tục nhận được sự hỗ trợ tài chính đáng kể từ công ty mẹ, Vingroup, và chủ tịch Phạm Nhật Vượng ¹. Sự hỗ trợ này, thông qua các khoản vay và chuyển đổi nợ thành vốn cổ phần, cho thấy sự cam kết mạnh mẽ đối với sự phát triển của VinFast. Tuy nhiên, một số nhà phân tích lưu ý về "tình hình tài chính bấp bênh" của VinFast, cho thấy sự thành công lâu dài của nhà máy phụ thuộc vào hiệu quả hoạt động chung của công ty trên thị trường ⁹.

Ban đầu sản xuất cả xe ICE và xe điện, bao gồm các mẫu như LUX A2.0, LUX SA2.0, President V8 và Fadil ¹, VinFast đã thực hiện một bước chuyển chiến lược để trở thành nhà sản xuất xe điện hoàn toàn vào cuối năm 2022 ¹. Nhà máy Hải Phòng hiện sản xuất một loạt các mẫu xe điện đa dạng, bao gồm VF e34, VF 8, VF 9, VF 5, VF 6, VF 7 và VF 3 sắp ra mắt ¹. Nhà máy cũng sản xuất các mẫu xe "Xanh" đặc biệt cho dịch vụ vận tải ¹. Những chiếc xe này phục vụ cả thị trường nội địa Việt Nam và thị trường quốc tế, với một số mẫu như VF 8 và VF 9 được thiết kế đặc biệt để xuất khẩu toàn cầu ⁵. Khả năng sản xuất xe tay lái nghịch cho các thị trường như Indonesia càng chứng tỏ khả năng thích ứng của nhà máy ¹⁸.

Hướng tới tương lai, trong khi nhà máy Hải Phòng vẫn là nền tảng trong chiến lược toàn cầu của VinFast, công ty đã công bố kế hoạch xây dựng các cơ sở sản xuất ở Bắc Mỹ (North Carolina, Hoa Kỳ), Ấn Độ (Tamil Nadu) và Indonesia (Tây Java) ³. Ngoài ra, một nhà máy lắp ráp CKD mới đang được xây dựng ở Hà Tĩnh, Việt Nam, sẽ nhận các bộ phận chính từ nhà máy Hải Phòng ¹⁷. Những sự mở rộng này cho thấy nhà máy Hải Phòng có thể phát triển thành một trung tâm phát triển công nghệ và sản xuất ban đầu quan trọng, cũng như một nhà cung cấp linh kiện quan trọng cho mạng lưới lắp ráp toàn cầu của VinFast. Tin tức gần đây cho thấy nhà máy Hải Phòng đang tích cực tham gia vào việc thực hiện các đơn đặt hàng xuất khẩu, với lô hàng gần 2.500 xe điện, bao gồm VF 3, VF 5, VF e34 và Nerio Green, đã được vận chuyển đến Indonesia vào tháng 3 năm 2025 ¹⁸. VinFast cũng đã báo cáo doanh số bán hàng mạnh mẽ trong nước, trở thành thương hiệu ô tô bán chạy nhất tại Việt Nam ¹⁶. Tuy nhiên, dự án nhà máy ở Bắc Carolina đã gặp phải sự chậm trễ, với việc sản xuất dự kiến bắt đầu vào năm 2028 ²².

Phân tích của các chuyên gia về nhà máy Hải Phòng cho thấy một bức tranh đa chiều. Một kỹ sư sản xuất đã đến thăm nhà máy đã đưa ra đánh giá tích cực, so sánh các quy trình sản xuất với các hệ thống hiệu quả của các hãng ô tô hàng đầu Nhật Bản như Toyota và Yamaha ¹². Việc triển khai các phương pháp như Andon, Kaizen và dòng chảy một sản phẩm, cùng với việc sử dụng AGV, cho thấy một môi trường sản xuất được thiết kế tốt và hiệu quả. Tuy nhiên, những lo ngại đã được đặt ra về việc sử dụng thực tế công suất của nhà máy. Các báo cáo chỉ ra rằng nhà máy đã hoạt động ở mức thấp hơn đáng kể so với công suất đã nêu, và một phần đáng kể doanh số bán hàng là cho các bên liên quan như công ty taxi GSM ⁹. Mặc dù bản chất "hiện đại" của nhà máy được thừa nhận rộng rãi ⁶, vẫn còn những câu hỏi về hiệu quả và đóng góp của nó vào sự bền vững tài chính tổng thể của VinFast.

Tóm lại, nhà máy VinFast Hải Phòng nổi bật như một khu liên hợp sản xuất ô tô hiện đại và tự động hóa cao, được xây dựng với tốc độ ấn tượng và khoản đầu tư đáng kể. Nó đã đóng một vai trò then chốt trong việc VinFast gia nhập thị trường ô tô toàn cầu và quá trình chuyển đổi đầy tham vọng sang sản xuất xe điện hoàn toàn. Tuy nhiên, những thách thức liên quan đến việc sử dụng công suất và hiệu quả tài chính tổng thể của công ty cần được giải quyết. Khi VinFast tiếp tục mở rộng trên toàn cầu, nhà máy Hải Phòng chắc chắn sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của công ty trong bối cảnh cạnh tranh của ngành công nghiệp xe điện.