Tìm hiểu về bu lông tiêu chuẩn AS/NZS: Phân loại và ứng dụng toàn cầu

1. Tại sao cần tìm hiểu tiêu chuẩn bu lông AS/NZS?

Trong ngành xây dựng, cơ khí và giao thông, việc sử dụng bu lông theo tiêu chuẩn quốc tế giúp đảm bảo:

• Tính đồng bộ khi nhập khẩu, chế tạo hoặc lắp đặt thiết bị nước ngoài.
• Đảm bảo chất lượng và độ bền cho các công trình quy mô lớn.
• Hỗ trợ kỹ sư, nhà thầu dễ dàng thiết kế, lựa chọn đúng chủng loại bu lông.

Bên cạnh các hệ tiêu chuẩn quen thuộc như ISO, DIN, JIS, thì AS/NZS là một bộ tiêu chuẩn quan trọng tại khu vực châu Úc và nhiều quốc gia có dự án liên quan đến Úc – New Zealand.

2. Fish-bolts (AS 1085.4-2002) – Bu lông ray đường sắt

Fish-bolts hay còn gọi là bu lông cá, được sử dụng trong việc liên kết ray tàu với bản nối (fishplate). Đây là loại bu lông đặc thù cho ngành đường sắt.

Đặc điểm kỹ thuật

• Tiêu chuẩn: AS 1085.4-2002.
• Đầu bu lông có thể dạng tròn hoặc lục giác.
• Vật liệu thép cường độ cao, chịu tải động lớn và rung lắc liên tục.

Ứng dụng

Fish-bolts thường thấy trong các hệ thống đường sắt quốc gia, metro và đường sắt công nghiệp. Chất lượng loại bu lông này ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của vận hành tàu hỏa.

Bu lông lục giác A-B (AS 1110.1-2000)

Bu lông lục giác theo tiêu chuẩn AS 1110.1-2000 được phân loại thành hai cấp chính xác: A và B.

• Grade A: chính xác cao, dùng trong cơ khí chính xác, máy móc công nghiệp.
• Grade B: chính xác trung bình, ứng dụng trong kết cấu thép, nhà xưởng, cầu đường.

Điểm nổi bật của bu lông lục giác là tính phổ biến, dễ dàng lắp đặt và thay thế. Đây là một trong những loại bu lông quan trọng nhất trong công nghiệp hiện đại.

Vít lục giác A-B (AS 1110.2-2000)

Hexagon head screws hay vít lục giác có đặc điểm tương tự bu lông nhưng khác biệt về cách sử dụng:

• Bu lông thường đi kèm với đai ốc.
• Vít lục giác siết trực tiếp vào chi tiết có lỗ ren.

Với tiêu chuẩn AS 1110.2-2000, vít lục giác cấp A-B đảm bảo độ chính xác cho các mối ghép máy móc, thiết bị công nghiệp, điện tử.

Bu lông lục giác cấp C (AS/NZS 1111.1-2000)

Khác với cấp A-B, bu lông cấp C có dung sai thấp hơn, sản xuất dễ dàng và chi phí thấp hơn. Đây là loại bu lông phổ biến trong các công trình hạ tầng lớn.

• Tiêu chuẩn: AS/NZS 1111.1-2000.
• Ứng dụng: kết cấu thép, nhà xưởng, cầu đường, công trình ngoài trời.

So sánh Grade A, B và C

Bảng sau giúp bạn hình dung rõ sự khác biệt giữa các cấp độ bu lông theo tiêu chuẩn AS/NZS:

Ý nghĩa với ngành xây dựng Việt Nam

Dù Việt Nam hiện chủ yếu áp dụng tiêu chuẩn TCVN, ISO, DIN, nhưng việc tham khảo và cập nhật AS/NZS mang lại lợi ích lớn:

• Đáp ứng yêu cầu các dự án có vốn đầu tư nước ngoài.
• Mở rộng cơ hội xuất khẩu sản phẩm cơ khí, bu lông ra thị trường quốc tế.
• Nâng cao kiến thức cho kỹ sư, nhà thầu khi làm việc với đối tác nước ngoài.

Bộ tiêu chuẩn AS/NZS về bu lông bao gồm nhiều loại như Fish-bolts, bu lông lục giác A-B, vít lục giác và bu lông cấp C. Đây là những chuẩn mực kỹ thuật quan trọng giúp đảm bảo tính an toàn, độ bền và sự đồng bộ trong xây dựng và cơ khí.

Bài viết này mang tính chất chia sẻ thông tin tham khảo. Độc giả, kỹ sư và nhà thầu có thể dựa trên đó để tìm hiểu, đối chiếu và áp dụng trong thực tế khi làm việc với các dự án quốc tế.